'Malay Sketches' Bukti Aqidah Melayu Telah Lama Goyah

Kata Frank Swettenham dalam karyanya "Malay Sketches", berulang kali beliau menjelaskan bagaimana orang Melayu yang gagal dikristiankan kerana kekentalan kepercayaan mereka kepada Allah dan yakin memasuki syurga, tetapi masih turut percaya dengan amalan yang menjejaskan aqidah! 

Dengan mengakui bahawa keadaan sedemikian adalah kesan daripada agama Hindu, Swettenham telah memberi maklumat kepada para pembaca bahawa pada abad itu, betapa lemahnya aqidah umat Melayu ini.

Bayangkanlah seorang pegawai Inggeris kelihatan sangat faham dasar utama agama yang dibawa oleh nabi Muhammad Sallallahu Alaihi Wasallam, yang membezakan Islam dengan kristian iaitu Tauhid. 

Swettenham juga mengkritik tajam cara hidup berugama orang Melayu, beliau menyifatkan walaupun orang Melayu pengikut Muhammad, namun mereka melakukan amalan khurafat, tahyul, syirik dan mistik. Suatu yang sungguh bertentangan.

Petikan daripada buku "Malay Sketches" oleh Frank Swettenham.

Bukti masyarakat Melayu dahulu, mereka solat, beribadat tapi dalam masa yang sama mencampur adukkan antara syirik dan ibadat. Agama hanya di masjid, tetapi judi, berlaga ayam dibolehkan, Islam hanya dalam skop yang kecil.

Maka, Amanat Haji Hadi yang sebenarnya bukan amanat, tetapi diamanatkan oleh seseorang, telah membataskan diantara Iman dan Kufur itu sangat relevan 30 tahun lepas, jika di zaman penjajahan Inggeris budaya dan pemahaman masyarakat tentang Islam sudah parah sebegini. Maka tindakan tegas serta peranan ulamak, agamawan pada ketika itu perlu tegas dan tajam bagi menjaga dan memelihara aqidah umat Islam khususnya di tanah Melayu.

Namun, amat menyedihkan isu Aqidah umat Islam ini dipolitikkan bagi menjatuhkan serta memburuk-buruk karakter individu tertentu. Walhal, banyak lagi perkara besar yang perlu diberi perhatian oleh semua lapisan masyarakat. Dengan kes jenayah yang semakin meningkat hingga sukar untuk dibendung. Maka, perkara itu perlu diutamakan terlebih dahulu.

Sungguh, budaya politik kita masih belum matang serta tidak dapat membezakan diantara aulawiyat dan perkara manakah yang boleh dijadikan isu dan yang mana tidak. 

Swettenham merekodkan kejadian dalam karyanya "Malay Sketches" yang menimpa dirinya sendiri yang kehilangan barang lalu dicadangkan kepadanya itu mendapatkan khidmat tukang tilik. Malangnya upacara ini diselitkan dengan unsur-unsur keagamaan seperti membaca ayat-ayat Al-Quran yang bercampur baur dengan serapah dalam jampi mereka.

Perkara yang paling signifikan dalam karnyanya ialah apabila Swettenham menerima sepucuk surat berkenaan bahaya syirik daripada Tuan Guru Agama bagi Sultan. Beliau bernama Tuan Haji Wan Muhammad.

"One evening I was discussing these various superstitions with the Sultan, and I did not notice that the spiritual teacher of His Highness had entered and was waiting to lead the evening prayer. The guru, or teacher, no doubt heard the end of our conversation and was duly scandalised, for the next day I received from him a letter"-Malay Sketches by Frank Swettenham

Suatu hari, Swettenham berbicara dengan Sultan tentang amalan-amalan syirik yang begitu disukai Sultan dan perbualan itu didengari oleh Tuan Guru Agama itu yang sedang menunggu untuk mengimamkan solat Maghrib.

Keesokkan harinya, Swetteham mendapat surat panjang daripada guru agama itu yang menceritakan tentang bahaya, kesan dan dosa syirik di dalam Islam. Tuan guru itu juga mengkritik sikap Raja dan penghulu yang masih berpegang dengan amalan syirik tersebut. Surat itu begitu unik kerana selain menegaskan tentang pengharaman syirik dalam Islam, beliau juga meminta pandangan Swettenham tentang hukum syirik dalam agama Kristian.

-Tuan Haji Wan Muhammad Said:-
"I make ten thousand salutations. I wish to inquire about the practice of ber-hantu, driving oneself mad and losing one's reason, as has been the custom of Rajas and Chiefs in this State; is it right according to your religion, Mr. Resident, or is it not? For that practice is a deadly sin to the Muhammadan Faith, because those who engage in it lose their reason and waste their substance for nothing ; some of them cast it into the water, while others scatter it broadcast through the jungle. How is such conduct treated by your religion, Mr. Resident, is it right or wrong? I want you in your indulgence to give me an answer, for this practice is very hard on the poor. The Headmen collect from the rayats, and then they make elaborate preparations of food, killing a buffalo.

Jelaslah daripada catatan Swettenham, amalan khurafat dan syirik subur berlaku dalam alam Melayu kerana sokongan daripada pemerintah sekalipun ia ditentang oleh para Ulamak. Walaupun para ulamak jerih berdakwah, perkara terlarang dalam Islam itu terus kekal sehingga ke generasi seterusnya. Sehingga kini, sebahagian kecil amalan itu masih wujud dalam masyarakat Melayu. Sungguh besar pengajaran yang diperolehi daripada catatan Residen British ini.

Ingatlah pesan Allah dalam al-Quran, yang bermaksud: "“Dan (ingatlah) ketika Luqman berkata kepada anaknya, semasa ia memberi nasihat kepadanya: “wahai anakku yang tercinta, janganlah engkau mempersekutukan Allah (dengan sesuatu yang lain), sesungguhnya perbuatan syirik itu merupakan adalah satu kezaliman yang besar.” Surah Luqman ayat 13.